نسبت بهره و بی‌عدالتی در اقتصاد متعارف رهیافتی از اندیشه اقتصاد اسلامی

عدالت آرمانی است که در همه نظام‌های اقتصادی و مکاتب مختلف اعم از بشری و الهی جایگاه ویژه داشته و تعاریف و تعابیر متعددی از آن وجود دارد. یکی از عواملی که در اندیشه اسلامی تأثیر نامطلوب برعدالت اقتصادی دارد، بهره پولی است. رسمیت بخشیدن به بهره پولی با نظر بر ریشه‌های ذهنی و عینی آن بخصوص رجحان زمانی، بر بسیاری از نرخ‌های تعیین‌کننده در اقتصاد مانند نرخ بازدهی سرمایه، نرخ سود بدون ریسک و نرخ تورم تأثیر می‌گذارد. این نرخ‌ها معیارهای فعالیت‌های اقتصادی بوده و بر خروجی‌های اقتصاد مانند پس‌انداز، سرمایه‌گذاری و درنهایت تولید کل، تأثیر می‌گذارد. عدالت چه در بعد فردی و اجتماعی و چه در بعد بین­نسلی، مستقیماً تحت تأثیر تصمیمات پس‌انداز، سرمایه‌گذاری و تولید هر نسل است. وجود نرخ‌های رجحان زمانی و نقدینگی که در بهره منعکس می‌شوند، بر این تصمیمات تأثیر دارد. انتشار پول بدون پشتوانه از هیچ و خلق اعتبار در بانکداری مبتنی بر ذخیره جزئی، عاملی دیگر در جهت بی‌عدالتی می­باشد. سطح و رشد جمعیت در نتیجه تغییر متغیرهای کلیدی مانند تولید و رشد اقتصادی و از طرفی توزیع فرصت‌های اشتغال از عواملی است که تحت تأثیر اقتصاد بهره‌ای و انتشار بی‌رویه پول بدون پشتوانه دستخوش بی‌عدالتی می‌شود.